ATATÜRK VE HAVACILIK

       Mustafa Kemal ATATÜRK, askerlik hayatı boyunca birçok farklı harp  meydanında uçakların etkisini, gücünü bizzat  müşahade etmiş bir askerdir. 1910 yılında Fransa’da gerçekleştirilen Picardie Manevraları’na kurmay yüzbaşı rütbesinde iken katılan Atatürk, burada ilk kez uçakları gözlemleme ve inceleme imkânı bulmuştur. 1911 yılında ise Trablusgarp Harbi esnasında, ilk defa keşif ve bombardıman maksatlı uçakların kullanıldığını izlemiş, müteakiben Balkan ve Birinci Dünya Harbi’nde bir harp silahı olarak uçakların savaşın seyrine etki etme gücüne tanıklık etmiştir. Başkomutanlığını yaptığı ve Türk milletinin ölüm kalım mücadelesi olan İstiklal Harbi’nde de havacılığa özel bir önem vermiştir. Türk havacıları büyük fedakârlıklarla bu mücadeleye çok büyük hizmetlerde bulunmuştur. 23 Nisan 1920 tarihinde TBMM’nin açılışından sonra kurulan ilk teşkilatlardan biri hava gücü olmuştur. Harp yılları boyunca bütün imkânsızlıklara rağmen neredeyse hiç yoktan oluşturulan Türk Hava Gücü, Batı Cephesi muharebeleri sırasında da sayıca üstün Yunan kuvvetlerine karşı etkinlik göstermiştir. Uygarlığın akış yönü, bilim ve teknolojinin hızlı temposu; milletleri, geleceklerini göklerde aramaya yöneltmiştir. Bu kapsamda müstakil kuvvet olma yolundaki en önemli atılımlar 1923-1938 yılları arasında atılmıştır. 

       Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşu ile birlikte Atatürk, Türkiye’nin bağımsız ve güçlü bir devlet olması için havacılığa büyük önem ve kıymet vermiştir. Söylemlerinde havacılığa önemli bir yer ayırarak konunun gündemde kalmasına özel bir çaba göstermiştir. Ayrıca, uçan Türk gençliğini Türk semalarının bir güvencesi olarak görmüş, döneminde havacılık sahasında birçok kurum ve kuruluşun açılışına öncülük etmiştir. Hava gücü oluşturma, hava sanayii kurma, uçan bir gençlik yetiştirme hedefleri; yeni Türkiye Cumhuriyeti devletinin idealleri arasında yer almış, havacılık coşku ve ideali Türk toplumuna da mâl edilmiştir. Bu kapsamda, 1925'te Türk Tayyare Cemiyeti, 1926'da Kayseri Tayyare Fabrikası ve 1935'te Türkkuşu açılmıştır. Bu dönemde Türk Hava Kuvvetlerinin modern silahlarla ve uçaklarla donatılması için dünyadaki gelişmiş sistemler ordu envanterine alınmıştır. Ayrıca aynı dönemde Türk sivil havacılığının (Devlet Hava Yolları) kurulması ve geliştirilmesi çalışmaları yürütülmüştür. Ayrıca Vecihi HÜRKUŞ ve Nuri DEMİRAĞ gibi ferdi teşebbüs sahiplerinin havacılığa yönelik önemli çalışmaları olmuştur. Böylece bu dönemde, millî imkânlarla uçak üretimi havacılık sektörünün önemli bir hedefi olmuştur. 1911 yılında faaliyete başlayan askerî havacılık, o güne kadarki en büyük kurumsal gelişimini Atatürk döneminde elde etmiştir.