Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde hizmet vermekte olan İstanbul Yeşilyurt ve Ankara Etimesgut'ta konuşlu iki adet Havacılık Müzesi bulunmaktadır.

Hava Kuvvetleri İstanbul Hava Müzesi

I. Dünya Savaşı sonunda, en eskisi 1912 yılına ait olmak üzere muhtelif milletlere ait tayyareler ile hangarlarda 1. Dünya Savaşı devamınca Almanlar tarafından yapılan her tip tayyareden bir, iki ve üçer adet bulunması Hava Kuvvetleri Müfettişliği’nce bir hava müzesi kurma kararı alınmasına neden olmuştur. Düşmandan ele geçirilmiş ganimet uçakların da aynı amaçla toplatılmasına başlanmıştır. Ancak müze için toplanan bu uçakların, Kurtuluş Savaşı’nda zarar görmemesi için Kartal Maltepe’ye götürülmesi düşünülmüş, fakat taşıma sırasında uçakların bir kısmı büyük ölçüde hasar görmüştür. Bu hasarlar ile Kurtuluş Savaşı’nda meydana gelen uçak kırımları, hava müzesi kurma fikrini geciktirmiştir.

1960 yılında zamanın Hava Kuvvetleri Komutanı Hv.Org. İrfan TANSEL’in direktifiyle Türkiye’de Hava Müzesi kurma fikri gündeme gelmiş ve bu amaçla 1963’te yayınlanan bir emirle Hava Kuvvetleri ve diğer birliklerde kullanılan uçaklardan birer adedinin korunması istenmiştir. Sürdürülen çalışmalar sonucu 1966 yılında Hava Müzesi Teşkilatı oluşturulmuş ve 15 Mayıs 1971 yılında İzmir Cumaovası Sivil Havaalanında Türkiye’nin İlk Hava Müzesi açılmıştır.

Açılışında büyük ilgi görmesine rağmen, şehir merkezine uzaklığı ve ulaşım zorlukları nedeniyle istenilen seviyede ziyaretçilerin ilgisini çekemediğinden Hava Müzesi için yeni yerleşim alanı arayışına girilmiştir. Cumaovası pistinin onarımı, meydanın eğitim uçuşları için geliştirilmesi ve sivil hava trafiği için de bu meydandan faydalanılması kararı iskan ve yerleşme açısından yeni problemler doğurmuş olduğundan Hava Müzesi’nin daha uygun bir yere nakli zorunlu hale gelmiştir.

Hava Müzesi, İzmir-Cumaovası’nda 1978 yılına kadar faaliyetine devam etmiştir. Yapılan inceleme sonucunda mevkii, ziyaretçi potansiyeli, geliştirme ve idame kolaylıkları, ilk hava birliğinin kurulduğu yer olması ve taşıdığı tarihi önem de dikkate alınarak, Hava Müzesi için en uygun yerleşim alanının Hava Harp Okulu’nun da yakınında konuşlanmış olduğu İstanbul-Yeşilköy’de bulunan Askeri Havaalanının bitişiğindeki alanda konuşlandırılması kararının alınması fikrini güçlendirmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı yeni Hava Müzesi binası inşaatına 1977 yılında başlanmış, 1983 yılında tamamlanmıştır. Modern müzecilik anlayışı içerisinde, 2.365 m²’si kapalı, 12.000 m²’si açık sergileme alanlarını kapsayan toplam 65.000 m² alan üzerine kurulmuş olan Müzenin iç mimarisi ve dekorasyonu İstanbul İl Kültür, Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü ile Mimar Sinan Üniversitesi’nden teknik eleman ve uzmanlarınca gerçekleştirilmiş ve 16 Ekim 1985’te Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Halil SÖZER tarafından ziyarete açılmıştır.

Hava Kuvvetleri Ankara Hava Müzesi

Havacılık sevgisini daha geniş kitlelere aşılamak, Türk Hava Kuvvetleri’nin geçmişini canlı tutmak ve genç nesillere sevdirmek amacıyla 21'inci Hava Kuvvetleri Komutanı E. Org. Ahmet ÇÖREKÇİ’nin direktifleri doğrultusunda, Hava Lojistik Komutanlığınca 1997 yılında Türkiye’nin ikinci Hava müzesinin kurulma çalışmalarına başlanmıştır. Bina inşaatı tamamlandıktan sonra Hava Lojistik Komutanlığı tarafından çevre düzenlemesi yapılmış, uçakların büyük bir bölümü taşınmış, arşiv çalışmaları ve objelerin temini sonucunda 1998 yılı içerisinde açılışa hazır hale getirilmiştir. 18 Eylül 1998 günü Atatürk’ün manevi kızı ve ilk kadın Türk pilotu bayan Sabiha GÖKÇEN, 20'nci Hv.K.K.E. Org. Halis BURHAN, 21'inci Hv.K.K.E. Org. Ahmet ÖREKÇİ ve dönemin MGK. Genel Sekreteri Org. Ergin CELASİN’in katılımı ile 22'nci Hv.K.K.E. Org. İlhan KILIÇ tarafından açılışı yapılarak halkımızın hizmetine sunulmuştur.

Kapalı alanda; Lagari Hasan Çelebi ve Hezarfen Ahmet Çelebi’nin ilk uçuş denemelerini anlatan mizansen maketler, 1911 yılında Türk Hava Kuvvetleri’nin kuruluşundan itibaren kullandığımız uçakların maketleri, çeşitli fotoğraf ve belgelerin yer aldığı ’Türk ve Dünya Havacılık Tarihi Salonu’, ilk yerli imal uçaklarımız olan Uğur ve Pezetel uçaklarının ½ ölçekli maketleri, hava birliklerine ait flamalar, her çeşit hava silah sistemlerinin maketleri, Türk Havacılığındaki İlkler, Hava Kuvvetleri Komutanlığı yapmış olan komutanlarımızın büstlerinin yer aldığı ’Büstler ve Flamalar Salonu’, Osmanlı’dan günümüze kadar kullanılmış olan havacılık kıyafetleri, fors, peç, brövelerin sergilendiği ‘Kıyafetler Salonu’ ve Aziz Hava Şehitlerimizin isim listelerinin bulunduğu ve komutanlarımıza ait anı eşyalarının sergilendiği ’Anılar Salonu’ ndan oluşmaktadır.

1999 yılında Hava Lojistik Komutanlığı tarafından yapılan çalışmalarla Cumhuriyet Dönemi İlk Bayan Uçmanı (pilotu) Sabiha GÖKÇEN adına bir köşe hazırlanmış olup bu köşeye Atatürk’ün kendisine armağan ettiği tabanca başta olmak üzere çok sayıda değerli obje ve fotoğraflar Sabiha GÖKÇEN hanımefendi’nin kendisi tarafından bağışlanmıştır. Ayrıca ilk bayan havacılarla ilgili ’Bayan Havacılar’ köşesi oluşturulmuştur. Yine 1999 yılı içerisinde gelen ziyaretçilerin pilot kabinlerini yakından görüp oturabilecekleri, içerisinde T -33 ve F-5 kokpitlerinin bulunduğu ’Mavi Dünya’ adIı bina Hava Lojistik Komutanı tarafından hizmete açılmıştır.

2000 yılı içerisinde ise çeşitli uçak maketleri ile 72 fotoğrafın bulunduğu panonun yer aldığı ’Sivil Havacılıkta Dünya Uçakları’ ve 1915-1949 yılları arasında görev yapmış, Pilot Astsubaylar’ımıza ait isim ve sicil listeleri ile çeşitli fotoğrafların yer aldığı pano oluşturulmuştur.

Anılar Salonumuzda ayrıca Kıbrıs Barış Harekatı’nda şehit düşen ilk pilotumuz Yzb. Cengiz TOPEL’e ait eşyalar, Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk pilotu olan Fesa EVRENSEV’e ait "1 Nolu Bröve" ve 1940 yılında şehit olmuş Tğm. Sait BİNATLI’ya ait kaput sergilenmektedir.